Dom nr 115 w Sieniawie Żarskiej należy do najstarszych i najcenniejszych przykładów historycznej zabudowy wsi na dawnych Dolnych Łużycach. Jest jednym z dwóch najstarszych we wsi domów. Powstał zapewne jeszcze pod koniec XVII w., na co wskazują badania architektoniczne dr. A. Legendziewicza z 2020 r. Wzniesiono go w konstrukcji drewnianej (zrębowej i przysłupowej) oraz murowanej. Dom rozplanowano w układzie trzypasmowym, dwutraktowym, z sienią na osi. Od strony wschodniej, od podwórza gospodarczego, umieszczono wejście. Założony został na rzucie prostokąta, jest parterowy, częściowo podpiwniczony, nakryty stromym dachem dwuspadowym pokrytym dachówką ceramiczną karpiówką. W części północnej, dawnej części mieszkalnej domu, zachowała się pierwotna konstrukcja zrębowa ścian obwodowych, z zastosowaną konstrukcją przysłupową od strony północnej. W tej części domu znajduje się drewniana stolarka okienna z XVIII w. Dawna gospodarcza część budynku od strony południowej jest obecnie murowana. Ta część użytkowana jest obecnie jako mieszkalna.
Stan zachowania zabytku wskazuje na konieczność podjęcia prac remontowych. Jednak pomimo ubytków w drewnianej konstrukcji, jej uszkodzeń mechanicznych i biologicznych, należy stwierdzić, iż oryginalna forma, budulec i układ konstrukcyjny zabytku są nadal czytelne. Z uwagi na XVII-wieczną metrykę, rzadką już drewnianą konstrukcję, zabytek wyróżnia się nie tylko w skali miejscowości, ale również w skali regionu. Stanowi dokument, będący świadectwem historycznych rozwiązań materiałowych, konstrukcyjnych i formalnych. Mając na względzie, że zabytki w konstrukcji zrębowo-przysłupowej, charakterystyczne dla tego regionu, stanowią element ginący w krajobrazie kulturowym Dolnych Łużyc, Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków zadecydował o objęciu go ochroną prawną.
Dom wymieniony został w katalogu zabytków powiatu żarskiego i miasta Zasieki dawnej Prowincji Brandenburskiej (H. E. Kubach i J. Seeger, wyd. Berlin 1939) oraz katalogu „Zabytki województwa zielonogórskiego” (St. Kowalski, wyd. Zielona Góra 1987 r.), jako jeden z dwóch domów drewnianych datowanych na XVIII w. W ubiegłym roku do rejestru zabytków wpisano dom nr 55, zaś obecnie wpisany został dom nr 115 – drugi z zachowanych drewnianych domów w Sieniawie Żarskiej.
Stan zachowania zabytku wskazuje na konieczność podjęcia prac remontowych. Jednak pomimo ubytków w drewnianej konstrukcji, jej uszkodzeń mechanicznych i biologicznych, należy stwierdzić, iż oryginalna forma, budulec i układ konstrukcyjny zabytku są nadal czytelne. Z uwagi na XVII-wieczną metrykę, rzadką już drewnianą konstrukcję, zabytek wyróżnia się nie tylko w skali miejscowości, ale również w skali regionu. Stanowi dokument, będący świadectwem historycznych rozwiązań materiałowych, konstrukcyjnych i formalnych. Mając na względzie, że zabytki w konstrukcji zrębowo-przysłupowej, charakterystyczne dla tego regionu, stanowią element ginący w krajobrazie kulturowym Dolnych Łużyc, Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków zadecydował o objęciu go ochroną prawną.
Dom wymieniony został w katalogu zabytków powiatu żarskiego i miasta Zasieki dawnej Prowincji Brandenburskiej (H. E. Kubach i J. Seeger, wyd. Berlin 1939) oraz katalogu „Zabytki województwa zielonogórskiego” (St. Kowalski, wyd. Zielona Góra 1987 r.), jako jeden z dwóch domów drewnianych datowanych na XVIII w. W ubiegłym roku do rejestru zabytków wpisano dom nr 55, zaś obecnie wpisany został dom nr 115 – drugi z zachowanych drewnianych domów w Sieniawie Żarskiej.
