Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Chociule – Zespół pałacowo-parkowy

Zespół pałacowo-parkowy w Chociulach zlokalizowany jest przy drodze prowadzącej z od­dalonego zaledwie o 5 km na północ Świebodzina, zajmując teren w kształcie regularne­go trójkąta wysuniętego ku północy poza zabudowania wiejskie. Już około 1224 roku wieś nadana została przez Henryka Brodatego zakonowi cysterek z Trzebnicy. W dokumencie z roku 1238 po raz pierwszy występuje obecna nazwa wsi. Jest też mowa o jej nowej lokacji na prawie niemieckim. Wieś, jako własność cysterska, występuje w kolejnych dokumen­tach zakonnych, min. z lat 1255, 1267, 1410. Pierwsza informacja o rodzie szlacheckim w Chociulach pochodzi z połowy XV wieku, kiedy to dobra tutejsze dzierżawili, potem zaś nabyli, członkowie rodu von Haugwitz, której przedstawiciele piastowali w pocz. XVI wie­ku urząd starosty okręgu świebodzińskiego. W roku 1582 wymieniani są Jan i Albrecht, w dziesięć lat później Mikołaj, zaś w 1605 roku kolejny Mikołaj z rodu von Haugwitz. Właścicielem części majątku odkupionego od Haugwitzów był też hrabia von Curswan. W 1681 roku gospodarzem części dóbr była Filipina von Haugwitz. W roku 1699 cyster­ki trzebnickie, które wcześniej utraciły tutejsze dobra na rzecz właścicieli prywatnych, od­zyskują je formie zastawu wraz ze świebodzińskim zamkiem, z którego w 1718 roku ów­czesny administrator dóbr zakonnych, Franz Bernhard Hlawenkowsky przeniósł swą sie­dzibę właśnie do Chociul, co znacznie podniosło prestiż miejscowości. Siedziba admini­stracyjna cysterek została stąd przeniesiona w roku 1792, za ksieni Dominiki von Giller, której konflikt ze świebodzińskimi władzami był powodem wykupu zastawu przez Skarb Państwa i przekazania majątku tajnemu radcy Ewaldowi Georgowi von Massow, który na początku XIX wieku sprzedał dobra Karlowi Augustowi Ackermann. Ród Ackermann był w posiadaniu Chociul aż do 1940 roku. W roku 1914 włada tutaj rotmistrz Frantz Acker­man, w 1929 roku Marta Ackermann, a przed 1945 rokiem emerytowany profesor bio­logii – Eilhard Alfred Mitscherlich, blisko spokrewniony w poprzednimi właścicielami. W końcowym okresie wojny, przez krótki czas w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. W latach 1953-1955 funkcjonował tu ośrodek wczasowy. Od 1955 roku do dnia dzisiej­szego siedzibę swoją ma tu Państwowy Dom Dziecka.

Pałac w Chociulach wzniesiony został w połowie XIX wieku. Władający wówczas mająt­kiem Carl August Ackermann swą siedzibę zlokalizował na północnych obrzeżach wsi, za­kładając jednocześnie park o charakterze krajobrazowym, rozciągający się na tyłach pałacu ku zachodowi i północy. Park otoczony został murem z granitowych ciosów o wątku rusty­kalnym i ozdobiony kamiennymi basztami. Pałac wzniesiono w konwencji eklektycznej, z dominującymi elementami neogotyckimi. Założono go na rzucie litery „L”. Do prosto­kątnego, piętrowego korpusu dostawiono od północy kwadratowy, parterowy aneks usta­wiony pod kątem prostym. W północno-wschodnim narożniku zlokalizowano partero­wą oranżerię z tarasem na dachu, łączącą się poprzez niski taras z elewacją frontową. Fa­sada zaakcentowana została na centralnej i skrajnych osiach ryzalitami, z których środko­wy, mieszczący wejście główne, zwieńczony został w partii dachu trójkątnym szczytem, ozdobionym ostrołukowymi płycinami, kwiatonem i sterczynami. W skrajną oś – północ­ną – wbudowano wyrastającą ponad kalenicę dachu, czworoboczną wieżę z tarasem wido­kowym, do której przylega wyższa i smuklejsza cylindryczna wieża. Pierwotnie obie wie­że zwieńczone były krenelażem. Elewacje, podzielone rytmicznie rozmieszczonymi pro­stokątnymi oknami, ozdobiono prostym detalem architektonicznym w postaci gzymsów, profilowanych obramień okiennych, załamanym pod katem prostym nadokienników, ostrołukowych i trójlistnych wnęk i konsolek. Otwór wejścia głównego ujęty półkolumna­mi oraz umieszczone po jego bokach okna, a także okno w trzeciej kondygnacji wieży za­mknięto ostrołukowo. Oranżeria została doświetlona dużymi oknami o ozdobnie ukształ­towanej stolarce. Mimo powojennych remontów i adaptacji związanych ze zmianą funk­cji obiektu, zachował się pierwotny układ wnętrza ze sklepionym holem i główną klatką schodową na osi korpusu. Sklepienia korytarzy parteru i piętra zachowały prostą dekora­cję sztukatorską. Z elementów wystroju zachowała się także stolarka okienna i drzwiowa, ceramiczne posadzki holu oraz masywna, drewniana balustrada głównych schodów o bar­dzo szerokim pochwycie wspartym na gęsto ustawionych, przysadzistych tralkach. Nie za­chowały się żadne elementy wyposażenia pałacu. Istniejące tu w latach 60. ubiegłego stule­cia ceramiczne piece zlikwidowano podczas zakładania instalacji centralnego ogrzewania, zastępując je kaloryferami.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content