Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Krobielewo – kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Krobielewie gm. Przytoczna, pow. międzyrzecki
 

Sołecka wieś Krobielewo położona na lewym brzegu Warty, rozwinęła się jako swobodnie ukształtowana długa ulicówka o luźnej zabudowie. We wschodniej części miejscowości, w pobliży lokalnej drogi prowadzącej do Goraja, wzniesiono kościół. Teren przykościelny wydzielono niewielkim ogrodzeniem. Charakterystyczne jest otoczenie budowli wysokimi lipami.

Pierwsze wzmianki o Krobielewie pochodzą z 1391 r., jednak dotyczą osady, która zasadniczo zlokalizowana była na prawym – północnym brzegu Warty.
Część terenów przynależąca do niej leżała po stronie południowej rzeki. Do XIX w. prawobrzeżna część miejscowości określana była jako Krobielewo (niem. Krebbel), potem nazwa została zmieniona na Krobielewko (niem. Klein Krebbel). Dzisiejsze Krobielewo zlokalizowane na lewym brzegu Warty, obejmuje dawne tereny południowe starszej miejscowości, do których w XVII w. sprowadzono osadników z Holandii i Niemiec, zakładając 13 lipca 1661 r. Olędry Krobielewskie. Wydarzenia te łączą się z postacią Jana Prusimskiego, który 31 marca 1672 r. potwierdził i odnowił lokację wsi. W tym samym roku mierniczy ziemski Georg Nilkie odmierzył kolonistom 641 mórg i 13 prętów kwadratowych. Wkrótce Olędry Krobielewskie połączono z sąsiednią wsią Raba, także zasiedloną przez Olędrów. Wówczas to teren ten określany jest jako Nowe lub Wielkokrobielewskie Olędry. Kolejne przywileje dla mieszkańców wsi potwierdzano i rozszerzano w latach 1691 i 1700. W XIX w. wieś rozwijała się pomyślnie, jednak z czasem
liczba mieszkańców zaczęła spadać. Dla porównania można podać, iż w roku 1837 miejscowość liczyła 213 mieszkańców, a w 1939 tyko 159. Do połowy XIX w. Krobielowo wraz Gorajem stanowiło własność rodu Prusimskich z Kolna.

O początkach kościoła w Krobielewie wiemy niewiele. Wspominany przywilej lokacyjny gwarantował wolność wyznania mieszkańcom, jednak nie ma w nim informacji o ewentualnym pozwoleniu na wzniesienie kościoła. Niemniej jednak, w Krobielewie istniała zapewne ewangelicka wspólnota religijna. W XIX w. utworzono odrębną parafię protestancką. Społeczność katolicka stanowiła mniejszość, podlegała parafii w Goraju. Kościół protestancki w miejscowości wzniesiono w roku 1807, w miejscu wcześniejszej kaplicy. Pod koniec XIX w. przemurowano ścianę zachodnią. Z niewyjaśnionego powodu kościół pominięty został w powstałej w 1896 r. pracy Kohtego, traktującej o zabytkach tego terenu.

Kościół w Krobielewie wzniesiono na rzucie prostokąta zamkniętego od strony wschodniej siedmiobocznie. Takie zamknięcie jest rzadkością dla obiektów szkieletowych omawianego terenu (w XIX w. dominuje zamknięcie trójboczne). Bezwieżową budowlę, bez wyodrębnionego architektonicznie prezbiterium, nakryto dachem dwuspadowym, przechodzącym w wielospadowy w części wschodniej. Wybudowaną pierwotnie w całości w konstrukcji szkieletowej budowlę przekształcono poprzez przemurowanie cegłą ceramiczną ściany zachodniej wraz z fragmentami ścian bocznych. W elewacji tej wprowadzono wejście główne do świątyni a nad nim blendę w formie historyzującego biforium.

Salowe wnętrze przekryto drewnianym stropem fasetowym. Wzdłuż trzech ścian, od strony południowej, zachodniej i północnej, zachowała się empora. Kościół Kościół w Krobielewie wzniesiono na rzucie prostokąta zamkniętego od strony wschodniej siedmiobocznie. Takie zamknięcie jest rzadkością dla obiektów szkieletowych omawianego terenu (w XIX w. dominuje zamknięcie trójboczne). Bezwieżową budowlę, bez wyodrębnionego architektonicznie prezbiterium, nakryto dachem dwuspadowym, przechodzącym w wielospadowy w części wschodniej. Wybudowaną pierwotnie w całości w konstrukcji szkieletowej budowlę przekształcono poprzez przemurowanie cegłą ceramiczną ściany zachodniej wraz z fragmentami ścian bocznych. W elewacji tej wprowadzono wejście główne do świątyni a nad nim blendę w formie historyzującego biforium. Salowe wnętrze przekryto drewnianym stropem fasetowym. Wzdłuż trzech ścian, od strony południowej, zachodniej i północnej, zachowała się empora. Prowadzą na nią antytetycznie usytuowane drewniane schody policzkowe. W przestrzeni nawy, w narożniku południowo-wschodnim, wtórnie wydzielono zakrystię za pomocą ścianki o konstrukcji szkieletowej. Przy ścianie wschodniej usytuowano ołtarz z 1818 r., dawniej ambonowy, obecnie przystosowany do potrzeb wyznania katolickiego między innymi poprzez likwidację kosza ambony i wprowadzenie obrazu o tematyce maryjnej. Na zainteresowanie zasługuje zachowana w kościele ceramiczna posadzka, ułożona z dwóch zróżnicowanych formatów płytek, jak również pochodzące z końca XIX w. ławki.

Po II wojnie światowej kościół został poświęcony dla liturgii katolickiej 31 grudnia 1946 r. i włączony do parafii Trójcy Świętej w Goraju. Zasadniczo nie wprowadzano w nim znaczących zmian. Tuż po wojnie zamalowano polichromie stropu o motywach geometrycznych a także przystosowano wnętrze do obrządku posoborowego. Na początku lat 80. wprowadzono nowe tynki we wnętrzu. Poza tymi niewielkimi ingerencjami kościół zachował swoją zasadniczą formę a także wystrój architektoniczny i historyczne wyposażenie. Jedynie pierwotna organizacja wnętrza – tzn. ustawienie ławek, było nieco inne.

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content