Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Lubsko – ratusz

              W 1283 r. na mocy przywileju lokacyjnego wystawionego przez margrabiego Miśni Henryka Dostojnego Lubsko otrzymało prawa miejskie, które usankcjonowały funkcjonowanie istniejącego już od dłuższego czasu ośrodka, rozwiniętego pod względem przestrzennym i ekonomicznym. Pierwsze wzmianki o władzach miejskich pochodzą z początku XIV wieku[1] a od 1393 roku w Lubsku był burmistrz. Ratusz określony jako „pretorium ” wzmiankowany jest po raz pierwszy w 1456 roku, w liście biskupa miśnieńskiego Kacpra[2], co dało podstawy do formułowania twierdzeń, że obecną renesansową budowlę poprzedzała starsza, gotycka [3]. W 1496 roku doszło do pożaru miasta, który zniszczył znaczną część zabudowy oraz kościół i ratusz[4]. Nowa siedziba władz miejskich wzniesiona została blisko 80 lat później, w latach 1580-1582 przez włoskiego budowniczego Antonio Albertiego, który dotarł tu prawdopodobnie przez Śląsk. W ratuszu znalazła siedzibę rada miejska, sąd, straż miejska i kramy kupieckie rozlokowane na parterze. Więzienie oraz wyszynk wina i piwa umieszczono w piwnicach ratusza.

Na temat późniejszych przekształceń budowli oraz ewentualnych uszkodzeń w trakcie pożarów miasta w latach 1597, 1606 czy 1615 niewiele da się powiedzieć. Można z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjąć, że nie spowodowały one istotnych strat, na co wskazują m.in. zachowane w jej wnętrzach renesansowe stropy belkowe[5]. Wiek XVII i XVIII to czas wojen i przemarszów wojsk, które plądrowały miasto. W tym okresie dokonano wymiany renesansowych tynków na nowe o złej jakości. Dopiero w XIX wieku nastąpił rozwój ekonomiczny miasta. W XIX wieku poddano przekształceniom wnętrza ratusza i wykonano remont elewacji w duchu neobaroku. W latach 30. XX wieku wykonano ponownie remont elewacji upraszając ich detal architektoniczny. Zlikwidowano uszakowe obramienia okien, profilowane nadokienniki i fartuchy podokienne oraz wydatne gzymsy międzykondygnacyjne. Wykonano też nowy portal ze sztucznego kamienia i wprowadzono okno na osi facjatki w elewacji frontowej[6]. Budowla szczęśliwie przetrwała II wojnę światową. W latach 60. XX wieku wykonano remont elewacji budynku. Wówczas zamontowano na nich płyty cementowe, pod którymi ukryto zniszczone tynki. Ratusz zachował czytelną renesansową formę widoczną zarówno w jego bryle jak i konstrukcji ( kolebkowo-krzyżowe sklepienia, drzwi kute z żelaza z 1582 roku). W 2009 r. dr Andrzej Legendziewicz z Politechniki Wrocławskiej [7]przeprowadził badania architektoniczne ratusza w związku z planowanym remontem elewacji budowli. Ustalenia badań potwierdzają powstanie ratusza w latach 1580-82 w renesansowej formie architektonicznej czytelnej do dnia dzisiejszego. Jednak w wyniku późniejszych remontów elewacje budynku ogołocono z pierwotnych dekoracji. W trakcie zrealizowanego w 2009 r. remontu elewacji odtworzono zarówno renesansowe podziały i detal architektoniczny, jak i wykonano nową kolorystykę opracowaną na podstawie analizy porównawczej z innymi obiektami z tego terenu.
 
 

 


[1] W 1315 roku wzmiankowany jest sędzia (iudex) i ośmiu urzędników ( consules).
[2] R. Modrehack, Die Urkunde des Sommerfeld Stadtarchivs In Regesten, cz. I, 1937, nr 18.
[3] A. Wędzki, Lubsko, [w:] Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad Środkową Odrą i Dolna Wartą, pod red. Z. Kaczmarczyk, A, Wędzki, Zielona Góra 1970, s. 288.
[4] E. Blunck, W. Jung, Die Kunstdenkmaeler der Provinz Brandenburg, t. VI, Die Kunstdenkmaeler des Kreises Crossen, Berlin 1921, s. 194.
[5] Badania konserwatorskie we wnętrzu ratusza wykonał w 2007 r. prof. D. Markowski [„Dokumentacja prac badawczych przeprowadzonych w zabytkowym ratuszu w Lubsku. Zalecenia konserwatorskie” Toruń 2007 r., m-pis w Archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze].
[6] Zastąpiono nim kartusz herbowy, który dekorował elewacje i widoczny jest na zdjęciach z lat 20. XX wieku..
[7] A. Legendziewicz, Ratusz w Lubsku (pow. Żary), Wyniki badań architektonicznych oraz wnioski konserwatorskie, Wrocław-Lubsko 2009 r., m-pis w Archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze

 

ZOBACZ TEŻ:

Ratusz w Lubsku w świetle badań

Zobacz również

Rokitno – bazylika mniejsza pw. Matki Bożej Rokitniańskiej

Kościół w Rokitnie należy do wybitnych przykładów sakralnej architektury doby baroku w Polsce. Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1378

Żagań, powiat żagański – Kaplica Grobu Bożego (ul. Księżnej Żaganny 16)

Położona obok kościoła Nawiedzenia NMP, jest repliką kaplicy w Görlitz, wzorowanej na grobie Chrystusa w Jerozolimie. Powstała w 1598 z

Żagań, pow. żagański – szpital św. Doroty (ul. Żelazna)

Wraz z przebudową kościoła Świętego Krzyża, z fundacji księżnej Doroty powstał okazały szpital, zaprojektowany przez Schatzberga. Inwestycją, realizowaną w latach

Table of Contents

Skip to content