Przyczyna Górna – kościół filialny pw. św. Jerzego

Kościół parafialny w Przyczynie Górnej wzmiankowany jest w 1345 roku. Zachowana budowla powstała ok. poł. XIV wieku dla miejscowej parafii św. Jerzego. Kamienny mur z ceglano-kamienną gotycką bramą otoczył teren przykościelny, na którym funkcjonował miejscowy cmentarz.
Charakterystyczna, krępa, jak gdyby wrośnięta w ziemię bryła salowej świątyni z prezbiterium i prostą wieżą od zachodu na osi budowli, z przylegającą od północy zakrystią, scaloną z prezbiterium wspólnym dachem, sprawia wrażenie budowli powstałej według spójnego planu i zrealizowanej jednoetapowo. Przypuszczenie to zdaje się potwierdzać wspólny, acz niezwykle skromny detal architektoniczny, tj. np. profile kształtek, formy i profile krawędzi otworów okiennych i wejściowych, blend i fryzów.  
Już w projekcie budowlanym kościoła w Przyczynie Górnej przewidziano wykonanie osobnego wejścia do prezbiterium, zaś prawdopodobnie później zaopatrzono je w funkcjonalną drewnianą obudowę (kruchta?, daszek?), co może zaświadczać o okolicznościach fundacji i warunkach użytkowania tego wiejskiego kościoła. Byłoby to wejście kolatorskie, dla rodziny fundatora i dobroczyńcy kościoła, której kolejni członkowie, podkreślając swą wyjątkową pozycję społeczną, zasiadali podczas mszy św. w osobnym wydzielonym miejscu w prezbiterium. W latach 1578 – 1642 świątynia była użytkowana przez protestantów. Od 1677 r. jest kościołem filialnym.
W latach 1595, 1665 i 1898 przechodził kolejne remonty, co zapewne potwierdzają napisy wyryte w tynku fryzów podokapowych ścian południowych kościoła. Nie wiadomo dokładnie podczas których z tych prac zamurowano okno wschodnie i południowe wejście do prezbiterium.  Nad zamurowanym wejściem przepruto nowe okno zamknięte łukiem odcinkowym. Asymetryczne rozglifienie wewnętrznych ościeży okien prezbiterium i nawy, służące lepszemu doświetleniu wnętrza, wykonano zapewne w czasie opisywanych przeróbek architektonicznych.
Przypuszczalnie XVII-wieczną metrykę ma sygnaturka na wschodnim szczycie korpusu nawowego. Z XVII-lub XVIII wieku pochodzi falisty w rysunku prosty szczyt nad gotycką bramą ogrodzenia, wybudowany zapewne w miejsce pierwotnego, gotyckiego zwieńczenia bramy. Wtedy też zapewne otynkowano gotycką kurtynę muru bramy, pozostawiając wolne od tynku przypory, jak to widać na archiwalnej fotografii z pocz. XX wieku.
W 1889 roku odkryto w prezbiterium i w nawie malowidła ścienne z II ćw. i z II poł. XV wieku, oraz z pocz. wieku XVI.  W 1907 i 1931 roku całkowicie je odsłonięto i konserwowano po II wojnie światowej w latach 1964-1966 oraz 1979-1981. Wystrój ruchomy, stanowiący wyposażenie wnętrza, pochodzi z XVII i XVIII wieku i jest w większości wytworem zapewne lokalnych artystów i rzemieślników.
W latach 60-tych wykonano reperacje murów zewnętrznych za pomocą cegieł sprowadzonych z cegielni w Gozdnicy. Ok. 1972 r. przełożono dach za pomocą dachówki sprowadzonej z Pelplina w ilości 17 ton. Ok. 1972-73 r. wykonano izolację fundamentów. Najpierw odsłonięto ścianę fundamentową poniżej ok. 1,8 m. pod powierzchnią ziemi, mur umyto wodą pod ciśnieniem z węży strażackich, po wyschnięciu zarzucono rzadką zaprawą wapienno-piaskową i wykonano izolację z papy przyklejonej smołą, zaś rów zasypano miejscowym żwirem z Tylewic. W latach 2008 i 2009 wyremontowano dach na kościele, zakładając nową dachówkę.