Rok 2013 w wielu krajach Europy poświęcony jest obchodom jubileuszu 150 rocznicy urodzin światowej sławy artysty Henry’ego van de Velde. Na podkreślenie zasługuje fakt, że jedynym jego dziełem na terenie Polski jest wystrój i wyposażenie wnętrz dawnego sanatorium fizjoterapeutyczno-dietetycznego w Trzebiechowie (obecnie Domu Pomocy Społecznej), które oddano do użytku w 1905 r.
Po II wojnie światowej zapomniano o udziale Belga w pracach nad wystrojem i wyposażeniem trzebiechowskiego sanatorium. Dzieło to pozostawało nieznane i nie uwzględniano go w dorobku artysty. Dopiero w 2003 r. staraniem Starosty Zielonogórskiego zorganizowano w Trzebiechowie międzynarodową konferencję naukową, podczas której oficjalnie ogłoszono ponowne odkrycie działa Henry’ego van de Velde, co uznano za jedno z bardziej spektakularnych odkryć ostatnich dziesięcioleci.
Prowadzone od 2004 r. prace badawcze oraz prace konserwatorsko-restauratorskie i remontowe wpłynęły na poprawę stanu zachowania zabytku oraz potwierdziły, iż zachował się on w znacznym stopniu w swojej oryginalnej substancji. Należy podkreślić, że wyposażenie i aranżacja kolorystyczna wnętrz dawnego sanatorium, którą dopełnia unikatowy na skalę europejską zbiór dziewięciu wzorów szablonowej dekoracji ornamentalnej, stanowi wyjątkowe dzieło w wymiarze jego autentyzmu. Z tego też względu dawne sanatorium w Trzebiechowie pretenduje do rangi Pomnika Historii. Wniosek Starosty Zielonogórskiego w tej sprawie, zaopiniowany pozytywnie przez Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, skierowany został w kwietniu 2012 r. do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W uzasadnieniu wskazano na zachowane wartości historyczne, przestrzenne, architektoniczne i artystyczne zabytku. Uznanie za Pomnik Historii tego wysokiej klasy artystycznej zespołu, spójnego w swej koncepcji estetycznej przykładu realizacji idei „Gesamtkunstwerk” w zakresie kompozycji wnętrz, jedynego na terenie Polski dzieła tak wybitnego twórcy doby secesji i prekursora modernizmu, przyczyni się nie tylko do dalszej konserwacji, ale również upowszechnienia wiedzy o zabytku, jego historii i wartości dla europejskiej kultury. Wzbogaca ono znacząco dziedzictwo kulturowe nie tylko regionu lecz również kraju.
Okazją dla szerszej prezentacji polskiego zabytku na arenie europejskiej są tegoroczne obchody 150-lecia urodzin artysty, które odbędą się w większości obiektów, zrealizowanych w oparciu o jego projekty, w tym m.in. w Chemnitz i Weimarze, gdzie dzieła van de Velde wpisane zostały na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Miło nam poinformować, że w dn. 23 stycznia br. w Aulimax Uniwersytetu Bauhaus w Weimarze uroczyście rozpoczęto obchody roku jubileuszowego od przybliżenia historii trzebiechowskiego sanatorium oraz zrealizowanych tu w ostatnich latach badań i prac konserwatorskich. Na zaproszenie organizatorów tj. Uniwersytet Bauhaus w Weimarze oraz Deutsches Kulturforum östliches Europa w Poczdamie referaty wygłosili Pan Erwin Bockhorn-von der Bank, który przypomniał o odkryciu związków sanatorium z artystą oraz Pani dr Barbara Bielinis-Kopeć – przedstawiła wyniki badań i prac prowadzonych w latach 2004-2011. Również studenci wydziału architektury weimarskiej uczelni zaprezentowali swoje projekty związane z dziełami artysty. Ustalono również, że współpraca będzie kontynuowana w przyszłości. Jej efektem będzie m.in.. planowana na początek września br. konferencja naukowa w Trzebiechowie, podczas której będzie możliwość zwiedzania niezwykle cennych wnętrz, których kolorystykę i wystrój wydobyto w trakcie prowadzonych w ostatnich latach prac konserwatorsko-restauratorskim.
