Szukaj

Polityka prywatności
projekt i realizacja Carbo Media

Wpis do rejestru zabytków dawnego Domu Stanów Ziemskich w Zielonej Górze

Decyzją Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 30 maja 2016 r. wpisano do rejestru zabytków województwa Lubuskiego dawny Dom Stanów Ziemskich, obecnie budynek handlowo – biurowy,  przy ul. Sikorskiego 6 w Zielonej Górze.
Dom Stanów Ziemskich wzniesiony został pod koniec XVII w. Należy on do najstarszych budowli publicznych w Zielonej Górze. Był siedzibą samorządu powiatowego i powiatowego organu podatkowego. Jako najbardziej reprezentacyjny budynek w mieście wiele razy gościł w swoich progach koronowane osoby, wśród nich wymienić należy króla Prus Fryderyka Wilhelma I, króla polskiego i saksońskiego Augusta II oraz króla Fryderyka Wielkiego. Jako siedziba Stanów Ziemskich funkcjonował do 1785 r., kiedy stał się własnością administracji królewskiej, następnie przeszedł na własność miasta. W 1800 r. na parterze budynku znajdowała się powiatowa kasa podatkowa i mieszkanie poborcy, zaś na piętrze sala posiedzeń Stanów. W tym czasie budynek należał do najświetniejszych budowli w mieście i mieszczanie chętnie wyprawiali w nim przyjęcia weselne. Prawdopodobnie już wówczas musiały się w nim znajdować pomieszczenia związane z wyszynkiem wina i być może funkcjonowała tam oberża. W 1816 r. obiekt gruntownie przebudowano, przystosowując go na potrzeby sądu powiatowego i miejskiego, a w 1858 roku sprzedano go w prywatne ręce. Nowym właścicielem został Julius Otto Peltner, założyciel szynku „Zum Alten Fritz”. Tradycje rodzinne kontynuowali jego synowie, prowadzący także sklep z towarami delikatesowymi, kolonialnymi, cygarami, owocami południowymi itp. Przed II wojną światową budynek kilkakrotnie zmieniał swoich właścicieli, jednakże nadal funkcjonowała w nim winiarnia (w dużych pomieszczeniach na parterze). Wzniesioną na planie prostokąta, piętrową bryłę budynku nakrywał pierwotnie dach dwuspadowy. Zachowana do dziś czterospadowa konstrukcja dachu w układzie kalenicowym do ulicy, pochodzi zapewne z czasów przebudowy dokonanej w 1788 r. W XX-wieku obiekt zaadaptowano do celów handlowych i biurowych.
Dawny Dom Stanów Ziemskich jest budowlą dwukondygnacyjną, podpiwniczoną,
z poddaszem użytkowym, nakrytą dachem czterospadowym o pokryciu dachówką ceramiczną karpiówką. Budynek usytuowany jest w zabudowie rozluźnionej, w linii zabudowy ulicy. Założono go na planie wydłużonego prostokąta, usytuowany jest kalenicowo do
ul. Sikorskiego. Wzniesiono go z cegły na zaprawie piaskowo-wapiennej w konstrukcji murowanej, w partii piwnic mur jest ceglano-kamienny. Nad piwnicami wykonano sklepienia kolebkowe, kolebkowe na gurtach i krzyżowe wsparte na centralnie umieszczonym filarze. Na parterze zachowały się pomieszczenia przekryte sklepieniami żaglastymi w partii północnej oraz krzyżowymi,  opartymi na masywnym filarze w partii południowej. Pozostałe stropy są drewniane, belkowe z podsufitką otynkowaną. Elewacja frontowa pierwotnie była siedmioosiowa, obecnie posiada w parterze wtórnie przekształcone otwory okienne na współczesne witryny oraz symetrycznie rozmieszczone otwory okienne na piętrze. Wejście główne znajduje się na osi fasady. Z dawnego wystroju zachowano skromną dekorację w postaci profilowanego gzymsu koronującego i gzymsu międzykondygnacyjnego taśmowego. Na ścianie szczytowej północnej zachowano boniowane lizeny w narożnikach, natomiast w elewacji tylnej profilowane obramienia okien na parterze oraz proste ryte w tynku opaski okienne wokół okien piętra w elewacji tylnej. Stolarka okienna jest współczesna, odwzorowująca historyczne podziały okien. Stolarka drzwiowa również jest współczesna – wykonana na wzór dawnej. Pierwotny układ wnętrz został częściowo zatarty, za wyjątkiem ciągu komunikacyjnego: wejście – sień – klatka schodowa. Na klatce schodowej zachowała się posadzka z początku XX w. z płytek ceramicznych. W niektórych pomieszczeniach parteru zachowała się dekoracja sztukatorska. Na kondygnację poddasza prowadzą historyczne schody drewniane jednobiegowe z drewnianą balustradą. Najcenniejszym elementem dawnego Domu Stanów Ziemskich jest bez wątpienia piwnica winiarska składająca się z kilku pomieszczeń, przekrytych sklepieniami kolebkowymi, kolebkowymi na gurtach oraz sklepieniem krzyżowym. W podziemiach panuje mikroklimat typowy dla leżakowni wina, cechujący się wysoką wilgotnością i stałą temperaturą oscylująca wokół 10-12ºC. Wg M. Kuleby („Topografia winiarska Zielonej Góry”, Zielona Góra 2010, s. 192) piwnica należy do najciekawszych tego typu konstrukcji na obszarze miasta Zielonej Góry. Obecnie trwają prace związane z przywróceniem dawnej funkcji piwnicy i udostępnianiem jej turystom.

Zobacz również

Gębice kościół - płyta nagrobna Philipa II von Schöneich zm. 1589

Płyta nagrobna Philipa von  Schöneich zm. 1589 r.

Miejsce kradzieży/ zaginięcia: daw. kościół ewangelicki ob. nieużytkowany w miejscowości Gębice,  gm. Gubin, pow. krośnieński Autor / warsztat: warsztat działający

Brzeźnica - lavabo - zbiornik - fot .1964 r

Zbiornik na wodę w kształcie delfina (ryby)

Miejsce kradzieży/ zaginięcia: kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny w miejscowości Brzeźnica,  gm. Brzeźnica, pow. żagański Autor / warsztat: warsztat

Świdnica - kościół par. pw. św. Marcina - mechanizm zegara wieżowego

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosił nabór wniosków o dotacje na dofinansowanie prac przy zabytkach

W dniu 4 października Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosił nabór wniosków o udzielenie dotacji na dofinansowanie prac planowanych do

Zobacz również

Skip to content