Zabezpieczenie ruin zamku joannitów w Słońsku

Zakończył się drugi etap zabezpieczenia ruin zamku joannitów w Słońsku. Obiekt wzniesiono w XIII wieku jako zamek rycerski. W latach 1426-1427 został przejęty przez zakon joannitów na potrzeby rezydencji baliwa. Budowla została adaptowana do nowych, w głównej mierze reprezentacyjnych potrzeb i była przebudowywana w kilku etapach. Zniszczenie zamku w czasie wojny trzydziestoletniej wymusiło jego odbudowę w nowym kostiumie architektonicznym w typie niderlandzkich rezydencji Petera Posta. Zachowano przy tym w dużej mierze wcześniejszą substancję budowlaną. Przedsięwzięcie zrealizowano w latach 60. XVII wieku z inicjatywy ówczesnego baliwa joannitów, księcia Jana Maurycego von Nassau. Obiekt otrzymał ostateczny kształt w związku z remontem w latach 60. XIX wieku. Zakon joannitów był właścicielem rezydencji do początku 1945 roku. Zamek przetrwał działania wojenne bez uszczerbku. W kolejnych latach stopniowo usunięto z jego wnętrza wystrój i wyposażenie. W części użytkowany jako magazyn zboża, w części pozostawiony samemu sobie, ulegał jednak bardzo szybkiej degradacji W połowie lat 70. rozpoczęto remont. Jednak 4 października 1976 roku zamek uległ kompletnemu zniszczeniu w wyniku pożaru. Pogarszający się stan techniczny ruin wymagał podjęcia prac zabezpieczających. W pierwszym etapie, przypadającym na lata 2020-2021, dokonano m.in. odgruzowania, naprawiono zarysowania w ścianach obwodowych, a także wykonano wieniec i założono tymczasowe zadaszenie. Kolejny etap zrealizowany w 2023 roku został wywołany dramatycznym stanem technicznym jednej ze ścian, a także koniecznością przeprowadzenia wzmocnień łuków i kolebek sklepień, wzmocnienia spękanych i zarysowanych ścian oraz wzmocnienia nadproży otworów okiennych i drzwiowych. Prace te zrealizowano, umożliwiając przynajmniej częściowo zwiedzanie obiektu wszystkim zainteresowanym. Wyjątkowym przedsięwzięciem w ramach tej inwestycji była naprawa uszkodzonej ściany, wysokiej na około 19 m, pozbawionej stabilizacji przez stropy i sklepienia, osłabionej dodatkowo istnieniem w jej strukturze kominka wraz z przewodem dymowym, a także w niewielkim tylko stopniu przewiązanej z sąsiednimi ścianami. Zadanie zrealizowano poprzez budowę stalowej konstrukcji wsporczej, wykonanie iniekcji kompozycją żywiczną, wklejenie prętów oraz powierzchniowy montaż pasów z siatki wraz z kotwieniem. Zarazem przeprowadzono prace przy zagospodarowaniu otoczenia zamku, wyznaczając drogi i alejki spacerowe o nawierzchni kamiennej i mineralnej, dokonując nasadzeń drzew i krzewów oraz instalując oświetlenie. W niewielkiej odległości od obiektu postawiono także budynek obsługi ruchu turystycznego wraz z toaletami.